Elektrikli araç dünyasında estetik ve aerodinamik avantajları nedeniyle bir standart haline gelen gizli (içe çekilebilir) kapı kolları, dünyanın en büyük otomobil pazarı olan Çin‘de yolun sonuna geldi. Tesla tarafından popüler hale getirilen ve günümüzde pek çok lüks elektrikli araç modelinde görmeye alıştığımız bu tasarım unsuru, ciddi güvenlik riskleri barındırdığı gerekçesiyle resmi olarak yasaklanıyor. Sadece Çin değil, ABD‘li düzenleyicilerin de bu mekanizmaları mercek altına alması, otomotiv endüstrisinde büyük bir değişim rüzgarının habercisi niteliğinde.
Çin’den Sert Adım: 1 Ocak 2027 Son Tarih
Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı tarafından yayınlanan yeni taslak kurallara göre, ülkede satışa sunulacak ve ağırlığı 3,5 tonun altında olan tüm araçların hem iç hem de dış kapı kollarında mekanik bir acil durum tahliye mekanizması bulunması zorunlu hale getiriliyor. Bu karar, tamamen elektronik veya motorlu sistemlerle çalışan, dışarıdan müdahaleyi zorlaştıran gizli kapı kollarının yeni otomobillerde kullanımını fiilen imkansız kılıyor. Söz konusu yasak, 1 Ocak 2027 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Bu tarihten sonra üretilen araçların, kaza anında dışarıdan kolayca erişilebilir fiziksel kollara sahip olması gerekecek.
Güvenlik Kaygıları ve Can Kayıpları Kararın Arkasındaki Temel Sebep
Düzenleyicilerin bu kadar sert bir karar alması tesadüf değil. Bloomberg tarafından yapılan kapsamlı bir analiz, doğrudan Tesla‘nın kapılarının kaza anında açılmaması nedeniyle meydana gelen 15 can kaybını gözler önüne serdi. Elektrikli araçların çoğunda araç içinde manuel bir bırakma mandalı bulunsa da kaza anında yaşanan panik, duman veya mekanik sıkışma nedeniyle kullanıcıların bu kolları bulamadığı veya kullanamadığı rapor ediliyor. Özellikle dışarıdan yardım etmek isteyen çevredekiler veya ilk yardım ekipleri, gömme yapıdaki kapı kollarını dışarı çıkaramadıkları için saniyelerin kritik olduğu anlarda araç içine müdahale edemiyorlar.
Tesla İçin Büyük Risk: Üretim Hattı Değişmek Zorunda
Bu yasak kararı, BYD gibi Çin merkezli devleri de kapsıyor olsa da en büyük darbeyi kuşkusuz Tesla alacak. Elon Musk‘ın liderliğindeki şirketin şu anki tüm model gamı (Model S, Model 3, Model X, Model Y), bu tip gizli ve elektronik kapı kolları kullanıyor. Tesla‘nın dünyanın en büyük pazarlarından biri olan Çin’de varlığını sürdürebilmesi için yaklaşık bir yıl içinde tüm üretim hattını ve kapı tasarımlarını revize etmesi gerekecek. Bu durum, şirketin üretim maliyetlerini ve tasarım dilini doğrudan etkileyebilir.
Sadece Çin Değil, ABD de İnceleme Başlattı
Tesla‘nın kapı kollarıyla ilgili başı sadece Asya’da dertte değil. ABD‘li federal düzenleyiciler de benzer güvenlik endişeleriyle inceleme başlattı. Özellikle batarya gücü tükendiğinde veya kaza anında elektronik sistemler devre dışı kaldığında kullanıcıların içeride mahsur kalmasıyla ilgili şikayetler artıyor. Bazı vakalarda, batarya kaybı nedeniyle kapıları açılmayan araçların içinde mahsur kalan çocukları kurtarmak için ilk yardım ekiplerinin camları kırmak zorunda kaldığı belgelendi.
Sektörde Yeni Bir Standart Dönemi Başlıyor
Çin’in aldığı bu karar, küresel otomotiv üreticileri için bir domino etkisi yaratabilir. Gelecekte üretilecek elektrikli araçlarda, aerodinamik verimlilikten ziyade fiziksel erişilebilirlik ve mekanik güvenlik ön plana çıkacak. Otomobil üreticileri, hem modern görünümü koruyup hem de yasal zorunluluklara uygun mekanik çözümler üretmek için Ar-Ge çalışmalarına şimdiden başlamış durumda. Tesla ve rakiplerinin 2027 yılına kadar nasıl bir tasarım değişikliğine gideceği ise merak konusu.
