Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın iPhone üretiminin ABD’ye taşınabileceğine “kesinlikle” inandığı ve Çin’den gelen ürünlere yönelik devasa gümrük vergileri planladığı iddiaları, iPhone fiyatlarının küresel olarak ve dolayısıyla Türkiye’de de fırlayıp fırlamayacağı sorusunu gündeme getirdi.
Son dönemde ABD’de gündeme gelen yeni gümrük vergisi tartışmaları, teknoloji dünyasının devlerinden Apple ve onun amiral gemisi ürünü iPhone‘u da yakından ilgilendiriyor. Eski Başkan Donald Trump yönetiminin, iPhone üretiminin Çin’den ABD’ye kaydırılabileceğine inandığı ve bu yönde adımlar atılabileceği belirtiliyor. Basın Sekreteri Karoline Leavitt, Trump’ın ABD’nin bu üretim için gerekli iş gücü ve kaynaklara sahip olduğundan emin olduğunu ifade etti.
Leavitt ayrıca, Apple’ın ABD’ye yapmayı taahhüt ettiği (ancak detayları iPhone üretimiyle doğrudan ilişkilendirilmeyen) 500 milyar dolarlık yatırımına dikkat çekerek, teknoloji devinin de bu potansiyele inandığını ima etti.
Dev Vergiler ve Maliyet İkilemi
Bu açıklamaların arkasında, Trump’ın Çin’den ithal edilen tüm mallara %104’e varan ek gümrük vergileri getirme planının yattığı iddia ediliyor. iPhone‘ların büyük çoğunluğunun Çin‘de üretildiği göz önüne alındığında, böylesine yüksek vergiler, maliyetleri kaçınılmaz olarak artıracaktır.
Peki üretim ABD‘ye kayabilir mi? Bloomberg’den Mark Gurman gibi uzmanlar, ABD’deki yüksek işçilik maliyetleri ve diğer ek giderler nedeniyle bunun pek olası olmadığını, aksi takdirde iPhone’ların üretim maliyetinin aşırı derecede artacağını belirtiyor. Yani, vergilerden kaçmak için üretimi ABD’ye taşımak da telefonları daha pahalı hale getirebilir.
Türkiye İçin Anlamı Ne? Fiyatlar Artabilir Mi?
iPhone üretiminin ABD’ye taşınması veya taşınmaması Türkiye’yi doğrudan etkilemese de, asıl önemli konu potansiyel gümrük vergileri. Eğer Çin’de üretilen iPhone’lara %104 gibi devasa vergiler uygulanırsa, Apple’ın bu maliyeti tüm dünyaya yansıtması beklenir. Bu durum, iPhone fiyatlarının Türkiye de dahil olmak üzere küresel çapta ciddi şekilde artması anlamına gelebilir. Apple’ın üretimi hızla Hindistan veya Vietnam gibi başka ülkelere kaydırması bir alternatif olsa da, Çin’deki devasa üretim kapasitesini kısa sürede ikame etmek oldukça zor görünüyor.
Apple cephesinden henüz konuyla ilgili resmi bir yorum gelmedi. CEO Tim Cook’un vergi muafiyetleri için Trump ile görüşüp görüşmediği de bilinmiyor. Ancak bu gelişmeler, küresel tedarik zincirlerindeki gerilimlerin ve politik kararların, hepimizin cebini etkileyebileceğini bir kez daha gösteriyor.
