Global spor markası Decathlon, spor teknolojilerindeki derin bilgi birikimini ve yenilikçi yaklaşımını, insanlığın en zorlu arenasına: uzaya taşıyor. Marka, Fransız Ulusal Uzay Araştırmaları Merkezi (CNES), Spartan Space ve MEDES (Fransa Uzay Tıbbı ve Fizyolojisi Enstitüsü) ile güçlerini birleştirerek, insanlı uzay uçuşlarında yeni bir çığır açması beklenen EuroSuit projesine imza attı.
Bu proje, Avrupalı astronotlara yönelik yeni nesil koruma ve konfor ekipmanları geliştirmeyi amaçlıyor. Spor teknolojilerinden ilham alan bu yenilikçi prototip, 2026 yılında Avrupa Uzay Ajansı (ESA) astronotu Sophie Adenot tarafından, Epsilon misyonu kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) bizzat test edilecek.
2026’da Yörüngede Test Edilecek Devrimsel Prototip
İnsanlı uzay misyonlarının en kritik ve en tehlikeli evreleri, şüphesiz fırlatma ve Dünya’ya geri iniş anlarıdır. EuroSuit, tam da bu anlarda astronotların güvenliğini ve ergonomisini artırmak için tasarlanmış bir araç içi aktivite (IVA – Intra-Vehicular Activity) kıyafetidir. Bu kıyafetler, astronotların uzay yürüyüşlerinde (EVA) giydiği hantal ve katmanlı giysilerden farklı olarak, kapsül içinde olası bir basınç kaybı veya yangın durumunda hayat kurtarıcı bir rol üstlenir.
EuroSuit projesi, mevcut IVA kıyafetlerinin çok ötesinde yenilikler sunarak uzay endüstrisinde bir ilki temsil ediyor. Prototipin en çarpıcı özelliği, bir astronotun bir dakikadan kısa bir sürede, tamamen kendi kendine giyip çıkarabileceği bir yapıya sahip olmasıdır. Geleneksel kıyafetler genellikle giyinmek için yardıma ihtiyaç duyarken, bu otonom özellik, özellikle acil durumlarda operasyonel tepki kabiliyetini ve astronot güvenliğini radikal bir şekilde güçlendiriyor.
Spor Teknolojisinden İlham Alan Akıllı Tasarım
EuroSuit, güvenlik ve ergonomi arasındaki hassas dengeyi, Decathlon’un sporcu ekipmanlarındaki tecrübesinden faydalanarak kuruyor. Kıyafetin tasarımında öne çıkan teknolojik yenilikler şunları içeriyor:
Kafes Yapılı Kask ve Hareket Odaklı Körükler
Kıyafet, geleneksel sert kasklar yerine kafes yapılı yenilikçi bir kask tasarımına sahip. Bu yapı, her astronotun kafa biçimine özel bir uyum sağlayarak hem konforu hem de görüş açısını optimize ediyor. Bir IVA kıyafeti basınçlandığında, adeta sert bir balona dönüşerek hareketi kısıtlar. Bu sorunu aşmak için omuz, dirsek ve diz bölgelerine, esnek akordeon yapısını andıran özel körükler entegre edildi. Bu körükler, astronotların dar kapsül içinde dahi panellere uzanması veya acil durum prosedürlerini uygulaması için gereken maksimum hareket kabiliyetini sunuyor.
Ergonomik Kilitler ve Mikro-Yerçekimine Uyumlu Gövde
Kıyafetin kendi kendine giyilebilmesini sağlayan ergonomik tutacaklara sahip hava geçirmez fermuarlar, kullanım kolaylığında kilit bir rol oynuyor. Ancak en ilginç yeniliklerden biri, kıyafetin boyutsal olarak uyarlanabilen bir sisteme sahip olması. Astronotlar, mikro-yerçekimi ortamına girdiklerinde omurgaları üzerindeki baskı kalkar ve boyları geçici olarak birkaç santimetre uzayabilir. EuroSuit, bu bedensel değişikliğe göre kendini ayarlayabilen esnek yapısıyla, uzun süreli görevlerde bile konforu en üst düzeyde tutmayı hedefliyor.
Sanayi, Araştırma ve Sporun İnsan Odaklı Sinerjisi
EuroSuit, farklı disiplinlerin uzmanlıklarını bir araya getiren benzersiz bir sinerji örneği. Projenin her paydaşı, yapbozun kritik bir parçasını oluşturuyor:
- CNES (Fransız Uzay Ajansı): Projenin ana koordinatörü. Avrupa’nın insanlı uzay uçuşlarındaki bağımsızlık hedefleri doğrultusunda projeyi yönlendiriyor, teknik ve yasal gerekliliklerin karşılanmasını sağlıyor.
- Spartan Space: Projenin ana yüklenicisi (teknik mimarı). Ekstrem koşullara yönelik çözümler konusunda uzmanlaşmış bu girişim, uzay kıyafetleri geliştirme deneyimiyle yaşam destek sistemini geliştiriyor.
- MEDES (Uzay Tıbbı Enstitüsü): Projenin sağlık ve fizyoloji ayağı. Astronotun vücut sıcaklığı, kalp atışı gibi fizyolojik parametrelerini gerçek zamanlı olarak izleyecek biyolojik izleme sistemi üzerinde çalışıyor.
- Decathlon (Gelişmiş İnovasyon Birimi): Projenin tekstil ve ergonomi beyni. Marka, spor inovasyonundaki (hafiflik, dayanıklılık, nefes alabilirlik, hareket serbestisi) bilgi birikimini, uzayın zorlu koşullarına (basınç farkı, yangına dayanıklılık) uyarlayarak EuroSuit’in tekstil çözümlerini ve insan odaklı tasarımını üstleniyor.
Decathlon Gelişmiş İnovasyon Birimi Başkanı Sébastien Haquet, bu iş birliğini “EuroSuit, inovasyonun sınırlarını geleneksel uzmanlık alanlarımızın ötesine taşıma kabiliyetimizin somut bir örneği. Bu proje, tekstil ve ürün tasarımı konusundaki bilgi birikimimizi uzay gibi zorlu bir mecrada yeni uygulama alanlarına aktarmamız için olağanüstü bir fırsat sunuyor” sözleriyle değerlendirdi.
ISS’teki Testler Geleceğin Kıyafetine Yön Verecek
Decathlon tarafından tasarlanan bir prototipin ilk kez Uluslararası Uzay İstasyonu’nda test edilecek olması, insanlı uzay uçuşlarında operasyonel kullanım açısından yeni bir kilometre taşına işaret ediyor. ESA astronotu Sophie Adenot, 2026’daki Epsilon misyonu sırasında, prototipin tasarımını ve ergonomisini mikro-yerçekimi koşullarında bizzat doğrulayacak.
Bu kritik yörünge testlerinden elde edilecek geri bildirimler, tam operasyonel EuroSuit modelinin geliştirilmesinde kullanılacak. Nihai modelin; tam hava sızdırmazlığı, yangına dayanıklılık, solunabilir atmosfer kontrolü, entegre iletişim sistemleri ve başa entegre görüntü arayüzleri (Head-Up Display) gibi kilit sistemleri içermesi planlanıyor.
Spartan Space Proje Yöneticisi Thibaut Pouget, takvimi “2023 sonunda başlatılan proje, 2024’te ekibi kurmamızı sağladı. 2025 yılında uygulama aşamasına geçiyoruz ve ardından 2026-2027 döneminde testlere başlıyoruz. Bu testler arasında, ergonomiyi doğrulamak amacıyla Sophie Adenot’un katılımıyla gerçekleştirilecek uçuşlar da yer alacak” diyerek netleştirdi.
CNES Keşif ve İnsanlı Uzay Uçuşlarından Sorumlu Başkan Yardımcısı Sébastien Barde ise projenin stratejik önemini, “CNES, Avrupa’nın insanlı uzay uçuşlarında daha bağımsız hareket etme hedefi doğrultusunda, araç içi uzay kıyafetlerine odaklanma kararı aldı. Ortaklarımızın olağanüstü uzmanlığından faydalanarak, zamanı geldiğinde bu tür kıyafetleri kullanıma sunmaya hazırlıklıyız” sözleriyle vurguladı.
